Samenvatting

Het afgelopen jaar heeft het belang van goed georganiseerde gezondheidszorg en innovatie op het gebied van geneesmiddelen en vaccins onderstreept. Het ontwikkelen van coronavaccins binnen een jaar na het uitbreken van de pandemie was mogelijk dankzij samenwerking. Gezamenlijke inspanningen van overheden, universiteiten, ziekenhuizen en bedrijven zijn de sleutel tot succes. Op alle terreinen waarin wij een verschil willen maken voor patiënten, investeren wij daarom in het uitbouwen van bestaande samenwerkingen uitbouwen en gaan we nieuwe samenwerkingen aan.

Onmisbare ingrediënten voor samenwerking zijn wederzijds begrip en vertrouwen. We nodigen u als lezer uit om via dit rapport meer inzicht te krijgen in wie we zijn en wat we doen. Van het ontwikkelen, produceren en beschikbaar maken van geneesmiddelen en vaccins, tot onze inzet om samen met onze partners de Nederlandse zorg te verbeteren voor patiënten. In de uitgave van dit jaar besteden we in het bijzonder aandacht aan de ontwikkeling en productie van ons vaccin tegen COVID-19. We illustreren dit met recente gegevens en concrete voorbeelden.  

Werken aan een toekomst waarin ziekten tot het verleden behoren 
Janssen is een grote werkgever en investeerder in Nederland. We werken met meer dan 2700 toegewijde collega’s op drie locaties, Janssen Vaccines, Janssen Biologics en Janssen-Cilag, die samen de ‘Janssen Campus Nederland’ vormen. Een groot deel van die collega’s (ruim 1100) werkt in onderzoek en ontwikkeling, een tak waar we in 2020 €499 miljoen in investeerden. Dat maakt Janssen de derde grootste private investeerder in R&D in Nederland. De ontwikkeling van het COVID-19 vaccin in Leiden is een sprekend voorbeeld van waar zulke investeringen toe kunnen leiden. 


Vaccins leveren een enorme gezondheidswinst op. Maar het is ook dankzij nieuwe, innovatieve geneesmiddelen dat de overlevingskansen van mensen met ernstige ziekten de afgelopen decennia sterk zijn verbeterd. Dat geldt in veel gevallen ook voor de verbeterde kwaliteit van leven van patiënten, die voor ons altijd centraal staat en richting geeft aan onze innovaties. We werken daarom samen met patiënten en patiëntenorganisaties zoals Hiv Vereniging Nederland, Crohn & Colitis Nederland en Longkanker Nederland om te begrijpen wat echt belangrijk is voor patiënten. Deze kennis komt het gehele ontwikkelproces van onze geneesmiddelen ten goede.   


Samenwerken aan betekenisvolle innovaties 
De weg die een molecuul aflegt vanaf het moment van de ontdekking in het lab tot aan de toepassing als een geneesmiddel voor patiënten is lang en onzeker. Gemiddeld duurt de ontwikkeling van een geneesmiddel 12-13 jaar en van de duizenden stoffen die onderzocht worden, bereikt slechts een enkele de patiënt. Dit betekent niet dat dit verloren moeite was: ook als onderzoek niet direct leidt tot een nieuw geneesmiddel, doen we nieuwe kennis op over ziekten en hoe ze te bestrijden. Dit draagt bijvoorbeeld bij aan de ontwikkeling van personalised medicine, oftewel behandelingen die steeds beter zijn afgestemd op de individuele patiënt. Bovendien wordt de ontwikkeling van geneesmiddelen steeds efficiënter dankzij grote datasets en machine learning. 


Om innovaties in deze gebieden te versnellen gaan we actief op zoek naar samenwerking - dat is de kern van onze strategie. We doen dit in grote consortia of kleinere samenwerkingsverbanden. In september 2020 ondertekenden wij bijvoorbeeld een samenwerkingsverband met de Universiteit van Leiden en het Leids Universitair Medisch Centrum, onze academische buren op het Leiden Bioscience Park, en met JLABS (Johnson & Johnson Innovation) versnellen we innovaties bij startups. 

De Leidse vaccinontwikkeling 
We zijn bijzonder trots op de ontwikkeling van ons COVID-19 vaccin, die grotendeels in Nederland plaatsvond. Vanaf het moment dat de genetische code van het coronavirus in januari 2020 bekend werd, hebben onze onderzoekers in Leiden hard gewerkt aan het onderzoek naar een potentieel vaccin tegen COVID-19. Ook hier speelde samenwerking een belangrijke rol: samen met ziekenhuizen en overheden over de hele wereld konden we in korte tijd klinische onderzoeken uitvoeren onder tienduizenden vrijwilligers.  


Ver voordat de eerste resultaten van dit vaccinonderzoek bekend waren, maakte onze productieorganisatie Janssen Biologics plannen om dit vaccin op grote schaal te produceren.  De productiecapaciteit in Leiden moest daartoe fors worden uitgebreid: we bouwden daarom in één jaar een nieuwe productiefaciliteit en namen circa 200 nieuwe medewerkers aan. In augustus 2020 startten we in de bestaande faciliteiten met de productie van de eerste batch van het actieve ingrediënt voor ons COVID-19 vaccin, en in juni 2021 namen we de uitbreiding van de vaccinfabriek in bedrijf. 


De toekomst van de zorg 
De bijdrage van Janssen in de strijd tegen corona is een illustratie van de belangrijke rol van innovatieve bedrijven voor de volksgezondheid. Tegelijkertijd zijn we ons bewust van de maatschappelijke discussie over de uitgaven aan innovatieve geneesmiddelen. In dit rapport geven we inzicht in hoe wij onze geneesmiddelen op de markt brengen en ons uitgangspunt daarbij om onze geneesmiddelen zo snel mogelijk bij de patiënt te krijgen tegen een eerlijke vergoeding. 


Het Nederlandse zorgstelsel staat niettemin voor uitdagingen. De uitgaven aan geneesmiddelen beslaan een relatief klein deel van het totale Nederlandse zorgbudget en deze liggen onder het Europees gemiddelde.1 Toch stijgen ieder jaar de totale zorgkosten en ook de uitgaven aan geneesmiddelen. Om goede zorg betaalbaar te kunnen houden, moeten we focussen op de uitkomsten van de geleverde zorg. Door de verhouding tussen de kosten en de uitkomsten van zorg in de dagelijkse praktijk te optimaliseren, verhogen we de kwaliteit en efficiëntie van de zorg als geheel. Zo werken we aan de zorg van de toekomst.